• Auteur: David De Jong
• Uitgeverij: Meulenhoff Boekerij bv
• Jaar uitgave: 2022
• Originele titel: Nazi Billionairs (2022)
• Vertaling: Fred Hendriks
• Omslagontwerp: Pinta Grafische Producties
• ISBN: 978-9029093002
• Mijn rating: 4/5

Synopsis:

Een baanbrekend, meeslepend verhaal over hoe Duitse bedrijven als BMW, Dr. Oetker, Porsche en Volkswagen zich verrijkten tijdens de Tweede Wereldoorlog en er na de oorlog nauwelijks sancties volgden

In 1946 werd magnaat Günther Quandt gearresteerd wegens vermeende nazi-samenwerking. Quandt, patriarch van Duitslands meest iconische industriële imperium, een dynastie die tegenwoordig bmw bestuurt, beweerde dat hij door minister van Propaganda Goebbels was gedwongen zich bij de partij aan te sluiten. De rechtbanken spraken hem vrij. Maar Quandt loog en hij was niet de enige.

In dit baanbrekende werk onthult David de Jong het waargebeurde verhaal van de rijkste zakelijke dynastieën van Duitsland en hoe zij onnoemelijk veel geld en macht vergaarden door medeplichtig te zijn aan de wreedheden van het Derde Rijk. Deze magnaten namen Joodse bedrijven in beslag, kochten dwangarbeiders en voerden de wapenproductie op om Hitlers leger uit te rusten terwijl Europa brandde. Het schokkendste van alles is dat door Amerika’s politieke opportunisme deze miljardairs na de oorlog weg konden komen met hun misdaden. Ze zijn sindsdien alleen maar rijker geworden, terwijl ze nauwelijks rekenschap afleggen van dit duistere verleden. Waarom zijn zij nog nooit ter verantwoording geroepen?

https://www.meulenhoff.nl/producten/nazimiljardairs-9789029093002

Review:

Warning! Dit is geen feel-good boek! Ik verwacht ook niet dat iemand van jullie een boek zal lezen over de Tweede Wereldoorlog en zal denken: oh fun! Er zijn al menig boeken geschreven over deze heel donkere periode in een nog niet zolang geleden tijdperk, waarvan ik er nog wel een aantal op mijn tbr staan heb. Dit boek belicht weer een heel specifiek onderdeel ervan, namelijk de bedrijven die tijdens het bewind van Hitler en ‘Het Derde Rijk’ konden genieten van grote winsten door te heulen met een dictator.

We spreken dan vooral over de families Porsche (die de Volkswagen mocht ontwerpen – de Kever werd geboren – en dan overging naar oorlogsvoertuigen e.a.), Oetker (die dan weer verantwoordelijk was voor de voeding voor o.a. de soldaten) en de familie Quandt (die BMW in handen heeft)

Wat vooral de zaak erger maakt is niet zozeer het feit dat de patriarchen van deze bedrijven opportunistisch waren (wie tegenwoordig is dat niet?) maar vooral dat ze Joodse bedrijven en winkels ‘ariseerden’ ofte opkochten voor een stukje van wat ze waard waren (en dan incorporeerden als ‘Duits’ bedrijf) of ze gewoon in beslag namen en de Joden (o.a.) als dwangarbeiders gevangen te zetten (arbeids- en vernietigingskampen die daar getuige van waren, jammer genoeg)

De Jong werkt heel chronologisch in zijn boek: wat deden ze voor de oorlog uitbrak, hoe kwamen ze in contact met Goebbels, Hitler of Himmler, wat deden ze tijdens de periode van oorlog en hoe werden ze (al dan niet) gestraft nadien.

Oorlog is nooit mooi (momenteel woedt er in Oekraïne een die de nieuwe generatie aantoont hoe smerig die wel is) en dit boek geeft een beeld van hoe manipulatief iemand te werk gaat en met geld als lokmiddel een ganse groep mensen kan overtuigen de pijnlijkste geschiedenis te schrijven (propaganda en ‘fake news’ bestond toen ook al hoogstwaarschijnlijk)

David De Jong informeert, boeit en licht een sluier op die velen nog niet kenden, ben ik zeker van. Als je dit uitleest voel je een grote bal in je maag zitten die even tijd nodig heeft om te verteren, tijd om dit te laten bezinken, want ook na 80 jaar valt er veel te vertellen over de erfgenamen die erkenning van hun voorouders’ daden met een mantel bedekken of zelfs leugenachtig benaderen… én de geschiedenis herhaalt zichzelf opnieuw en opnieuw… leert men dan nooit?