• Auteur: Ken Follett
• Uitgeverij: Boekerij / Uitgeverij Lannoo
• Jaar uitgave: 2025
• Pagina’s: 560
• Coverdesign: Wil Immink Design
• Originele titel: Circle of Days (2025)
• Vertaling: Joost van der Meer en William Oostendorp
• ISBN: 978-9049205898

https://www.boekerij.nl/producten/cirkel-der-dagen-9789049205898

Review:

Stonehenge

In het nieuwste boek van Ken Follett volgen we enkele gemeenschappen, tijdens de 25ste eeuw voor Christus, die vredig zij aan zij leven op de grote vlakte en die bij elke overgang van de seizoenen een ritueel samen beleven. Zo komen de verschillende gemeenschappen bijeen en vormen zelfs hier en daar koppels.

Eén van deze groepen bestaat uit priesteressen, die een houten monument eren, errond dansen, zingen en voorspellingen doen voor bijvoorbeeld de jagers of de boeren. Deze voorspellingen komen voort uit het feit dat zij de enigen zijn die kunnen rekenen en tellen en die de seizoenen ook makkelijk kunnen voorspellen. Tijdens haar jonge jaren is Joia gefascineerd door deze priesteressen en zij krijgt dan ook de kans om zich aan te sluiten tot deze groep, leergierig als zij is neemt ze het aanbod dan ook heel gretig aan.

Haar zus Neen behoort tot de hoeders en zij leert Seft kennen, die behoort tot de vuursteenkappers in de mijnen, maar die zijn vader en broers heeft achtergelaten na erbarmelijke toestanden waar hij niet meer in wilde leven. Hij trouwt met Neen en met Joia ontstaat er een visionair plannetje om een nieuw monument voor de priesteressen te bouwen, uit steen in plaats van hout. Want nadat het houten monument reeds tweemaal werd in brand gestoken, moet er een permanent en onverwoestbaar monument komen dat de tand des tijds kan doorstaan.

Maar het plan valt niet bij iedereen in goede aarde, onder andere omdat het jaren zal duren en heel wat mensen vereist die meehelpen, vrijwilligers, terwijl het dagelijkse werk van de boeren, boslanders en hoeders gewoon zal blijven liggen. Zeker nadat er een vreselijke lange droge periode is geweest die de mensen hongerig hebben nagelaten en heel wat onderlinge discussies hebben opgeleverd wordt algauw duidelijk dat het ambitieuze plan van Joia niet zonder slag of stoot zal uitgevoerd worden.

Het is geen geheim dat Ken Follett al heel wat historische boeken op zijn palmares heeft staan, ik ben nog maar net begonnen met de man zijn werk echt te ontdekken (en ik moet heel dringend en eindelijk eens aan de Kingsbridge-reeks beginnen). Toen ik dit boek zal verschijnen dat over één van de meest iconische historische plaatsen gaat, namelijk Stonehenge, dan was ik heel benieuwd hiernaar. Sowieso weet Follett wel hoe hij een verhaal moet vertellen, vaak tot in heel wat detail en met zodanig veel personages dat ik af en toe wel even moest terugdenken wie wie nu eigenlijk was en tot welke stam wie nu weer behoorde (een lijstje met de personages en stammen in dit boek had misschien niet misstaan?). Dat zorgde er wel voor dat ik af en toe moest nadenken en het lezen wat vertraagde.

En wie verwacht dat dit boek enkel en alleen maar gaat over de opbouw van Stonehenge, die kan ook nog wel bedrogen uitkomen want het is pas na twee derde van het boek te hebben gelezen dat er effectief daaromtrent enige actie komt. Het duurt dus even voor we echt tot de opbouw én vooral het halen van de stenen ervan toekomen.

Het boek gaat vooral over hoe mensen in een prehistorische tijd leefden en overleefden, vooral tijdens momenten van crisis (zoals de lange droge periode) en over het menselijke en vaak onmenselijke gedrag van de personages in dit boek. Zo is er Troon, de leider van de boeren die heel prominent aanwezig is in het verhaal én die geen tegenstand zal dulden, zijn wetten gelden alleen maar! Zo is hij zwaar tegen de bouw van het stenen monument, is hij geen voorstander van verbroedering tussen de verschillende stammen én hebben vrouwen in zijn stam geen recht op een mening, zij hoeven te luisteren naar hun man én hun leider.

Ik zag intussen ook al een heel negatieve review (ik ga altijd eens kijken naar andermans meningen over een boek zoals op Goodreads) en daar kwam ik de onvermijdelijke recensie tegen die het boek heel ‘woke’ vond. Dit is heel makkelijk te verklaren waarom deze persoon het heel moeilijk zal hebben gehad met dit boek namelijk ontstaan er, vooral onder de priesteressen die een gesloten gemeenschap van enkel vrouwen zijn, relaties (ook seksueel). Dus enig puriteins lezer zal dit boek op dat vlak zeker niet kunnen waarderen (ik raad dan ook aan hen aan om het links te laten liggen als je daar problemen mee hebt want als je daar over struikelt en een boek enkel daarop een rating geeft, geef je een heel vertekend beeld over de kwaliteit van het boek zelf!)

Het is met zijn ruim 550 pagina’s zeker een lijvig boek en het is heel gedetailleerd, soms raakte ik wel eens mijn draad in het verhaal kwijt (vooral door de vele namen waar ik mijn weg al eens durfde in te verliezen) maar anderzijds is het een prachtig geschreven historische roman die een antwoord probeert te bieden (of dit hét antwoord is, dat weet ik niet want daarvoor ken ik te weinig over de ware geschiedenis van Stonehenge) waarom een groep mensen ooit besloten een kring van monolieten op te bouwen met dwarsliggers erbovenop. Follett schrijft het geloofwaardig genoeg opdat je niet twijfelt aan het (mogelijk) historische karakter dat hierachter schuilt.

Zou ik in 2026 eindelijk eens aan de Kingsbridge én Century-reeksen toekomen én nog meer van deze auteur kunnen lezen, want het wordt toch wel eens de hoogste tijd, niet!?

Btw, wist je dat Stonehenge een van mijn Bucket List locaties is waar ik ooit heen wil gaan?

Cirkel der dagen is een boek dat de liefhebbers van Jean M. Auel’s Aardkinderen reeks zeker zal kunnen bekoren.

English:

• Author: Ken Follett
• Publisher: Quercus Books
• Publishing year: 2025
• Pages: 608
• ISBN: 978-1529442342

Review:

Stonehenge

In Ken Follett’s latest novel, we follow several communities living peacefully side by side on the great plain in the 25th century BC. At each change of the seasons, they come together for a shared ritual—a moment when the different tribes gather, celebrate, and sometimes even form bonds that lead to new couples.

One of these groups is made up of priestesses who honour a wooden monument, dancing and singing around it as they offer predictions for hunters, farmers, and others. Their foresight is not mystical so much as practical: they are the only ones who can count, calculate, and accurately foresee the turning of the seasons. As a young girl, Joia is fascinated by these priestesses, and when the chance arises to join them, she jumps at the opportunity, eager to learn.

Her sister Neen belongs to the keepers, and she meets Seft, a flint knapper from the mines who has fled his father and brothers to escape the harsh life they forced upon him. He marries Neen, and together with Joia a bold idea begins to take shape: to build a new monument for the priestesses—this time in stone rather than wood. After the wooden monument has been burned down twice, they dream of creating something permanent and indestructible, a structure that could endure for generations.

But not everyone welcomes the plan. Such a monument would take many years to complete and require the labour of dozens of volunteers—people whose daily work on the fields or in the forests would then go undone. After a devastating, prolonged drought that leaves the communities hungry and on edge, it becomes clear that Joia’s ambitious vision will face fierce resistance.

It’s no secret that Ken Follett has written many historical novels, and I’ve only recently begun to explore his work myself (and really should finally start the Kingsbridge series!). When I heard he was releasing a book about one of the world’s most iconic prehistoric sites—Stonehenge—I was immediately intrigued. Follett knows how to tell a story, often in rich detail, with such a large cast of characters that I occasionally had to pause to remember who belonged to which tribe. A list of characters and tribes might have been helpful, as it sometimes slowed my reading.

And anyone expecting the story to revolve solely around the construction of Stonehenge may be surprised: it isn’t until two-thirds of the way through the book that the building itself truly begins. It takes time before we arrive at the hauling and raising of the stones.

More than anything, the novel explores how people lived—and survived—in prehistoric times, especially during moments of crisis like the prolonged drought. It examines both the humane and inhumane instincts of its characters. One of the most prominent figures is Troon, the farmers’ leader, who brooks no dissent; only his laws count. He fiercely opposes the stone monument, rejects cooperation between tribes, and in his community women have no voice at all—they must obey their husbands and their leader.

I did come across a very negative review (I always check other people’s reactions on Goodreads), and of course someone had branded the book “woke.” The reason is easy to guess: within the priestesses’ community—an all-women group—emotional and sexual relationships develop. Puritanical readers will no doubt take issue with this. (I’d recommend they simply avoid the book—if your rating hinges solely on that aspect, you’re offering a very skewed impression of the book’s overall quality!)

At more than 550 pages, it’s certainly a substantial novel, rich in detail. At times I lost track of the many characters and their names, but despite that, it’s a beautifully written historical story that tries to offer an explanation—whether the explanation remains uncertain, as I know too little of Stonehenge’s true history—as to why people once chose to raise a circle of massive stones crowned with lintels. Follett makes the idea believable enough that you don’t doubt its potential historical truth.

Will 2026 finally be the year I start the Kingsbridge and Century series and dive deeper into this author’s work? It’s about time, isn’t it?