Het waargebeurde verhaal van Tanneke Sconyncx

• Auteur: Frederic Vermeulen
• Uitgeverij: Uitgeverij Lannoo
• Jaar uitgave: 2024
• Pagina’s: 240
• Coverontwerp: Leen Depooter
• ISBN: 978-9401416283

https://www.lannoo.be/nl/de-heks-van-gottem

Review:

Gebraden schapenvlees zonder zout

Frederic Vermeulen, de auteur van ‘De Heks van Gottem’ is een achter(x9)kleinkind van Anna De Coninck (beter gekend als Tanneke Sconyncx) en toen hij hoorde van het verhaal van zijn voorouder besloot hij er een boek over te schrijven en zich te verdiepen in de geschiedenis van de heksenjachten en de achterliggende redenen waarom mensen als heks werden bestempeld. Al snel wordt duidelijk dat dit niet altijd gegronde redenen waren… Dit in een tijd van grote politieke en religieuze onrust, namelijk met de Tachtigjarige Oorlog op de achtergrond, eind zestiende eeuw…

Het verhaal van Anna De Coninck begint met haar trouwfeest. Zij trouwt met de welgestelde boerenzoon Thomas en gaat bij hem wonen. Daar komt Anna terecht in het warme gezin van de Vandermeulens. Het begin verloopt een beetje stroef maar al snel weet Anna de harten van de familie te veroveren. Natuurlijk wordt er verwacht dat de twee pas gehuwden snel aan een gezinnetje beginnen maar ook dat loopt niet onmiddellijk van een leien dakje. Na enkele jaren proberen en een miskraam lukt het dan toch om kinderen te baren, uiteindelijk zullen dat er vier worden.

Het zijn echter heel onrustige tijden, met de religieuze onrusten tussen de katholieken (papen) en de protestanten (staatsen) waardoor het leven op de boerderij niet altijd eenvoudig is. Het vlas dat de boerderij produceert wordt eerst nog goed verkocht in Gent maar ook die verkoop daalt en de boerderij moet afslanken en dat betekent onder andere mensen afdanken. En dat wordt niet in dank afgenomen van bepaalde van hen.

Anna’s neef, Hubrecht Meganck, is enorm jaloers op Thomas omdat hij met Anna is getrouwd. Hij heeft al verschillende keren Anna proberen overtuigen om met hem een relatie te beginnen maar Anna is helemaal niet geïnteresseerd om met haar eigen neef aan te pappen, noch om haar grote liefde Thomas te laten vallen. Als jaren later Hubrecht baljuw (een ordehandhaver) wordt van Gottem en hij via één van de ex-medewerkers van de boerderij te horen krijgt dat Anna heksensabbatten zou bijwonen én met een heks (een oudere dame die geregeld langskwam om kruiden aan Anna te verkopen) in contact zou zijn, vindt Hubrecht dit dé perfecte manier om zijn wraak uit te oefenen op zijn nicht, die hem al jaren vernederd door hem af te wijzen.

Wat volgt is een lijdensweg voor Anna en haar familie, die intussen terug in Gottem in haar ouderlijke huis woont met Thomas. Ondanks een document waarin staat dat noch zij noch haar jongste dochter een heks zijn, uitgevaardigd door de pastoor (wiens bedoelingen ook niet heel zuiver bleken te zijn) van Gottem, wordt zij toch opgepakt en op de rooster gelegd voor haar vermeende hekserij.

Anna De Coninck zal uiteindelijk overlijden tijdens haar marteling, die werd opgelegd na een proces waarin ze bleef ontkennen dat zij een heks was. Ondanks alle pogingen, ondanks al het tegenbewijs dat werd geleverd en dankzij Hubrecht en de afgedwongen getuigenissen, ook van vrienden van Anna en Thomas, werd zij veroordeeld als heks.

In een wereld geregeerd door mannen konden vrouwen zich nooit verdedigen en werd hun proces en het resultaat al op voorhand bepaald. Dus Anna had nooit een kans om zichzelf te verdedigen noch om ooit vrij te komen. Voor ik het boek las kende ik dit verhaal niet maar was er wel enorm in geïnteresseerd toen ik het boek zag verschijnen. En nadat ik Frederic op de eerste Crime Night in Antwerpen hoorde praten over Anna was ik ook heel benieuwd.

Het werd een schrijnend verhaal over onrechtvaardigheid en over de positie van vrouwen in de maatschappij, geregeerd door religie en leugens. Frederics schrijfstijl zorgt er ook nog eens voor dat je het ganse verhaal door de ogen van Anna te zien krijgt, waardoor alles nog intenser beleefd wordt.

Verwacht dus geen non-fictie boek dat de feiten droog weerlegd want het boek is geschreven als een historische roman, maar dan vanuit het standpunt van de hoofdrolspelers.

En hoewel heksenjachten (hopelijk) voorbij zijn in onze tijd, blijft dit verhaal ook nog heel actueel, vooral de rol van de vrouw die vaak onderschikt is aan die van de man. Dat blijft ook tot op vandaag nog steeds een groot probleem en met mensen als Andrew Tate en Donald Trump die hierin een heel slecht beeld opwerpen, dan zie je zo een nieuwe ‘Hubrecht Meganck’ opduiken.