• Auteur: Philipp Blom
• Uitgeverij: De Bezige Bij (Standaard Uitgeverij)
• Jaar uitgave: 2023
• Aantal pagina’s: 381
• Originele Titel: Der Unterwerfung (2022)
• Vertaling: W. Hansen
• Coverontwerp: Buro Blikgoed
• ISBN: 978-9403110721

Review:

Dat was even slikken… zowel qua inhoud, qua boodschap maar vooral qua taalgebruik. Ik weet niet of het aan de vertaling lag of dat het echt aan Bloms vertelwijze lag maar dit boek is zwaar… hoewel het amper een driehonderdtachtig bladzijden telt heb ik toch even gezwoegd, gezweet en ben ik vooral gezwicht… gezwicht voor een historisch filosofisch werk dat ik vast en zeker ooit nog wel eens opnieuw zal (moeten) lezen, kwestie van alles goed tot me te laten doordringen.

Want zoals gezegd, dit is zware kost en is geen rechtlijnige vertelling van de schrijver historicus Blom. Hij springt namelijk vaak van de hak op de tak en neemt je het ene moment mee in de mythologische wereld van Gilgamesj, de minotaurus van Mykonos en de val van Icarus (waarmee hij het boek trouwens begint, met een stukje uit die vertelling) en dan neemt hij je plots mee langs de geschiedenis die we kennen waarbij religie een grote rol speelt en hoe filosofen en wetenschappers zich afzetten van dit religieuze gebeuren.

Maar waarom doet Philipp Blom dit? Wat is zijn betrachting en waar gaat dit boek dan wel over?

Heel kort door de bocht genomen tracht Blom het antwoord te vinden in de geschiedenis (al dan niet een waargebeurde) over de verhouding mens en natuur, waarbij de mens de natuur onderwerpt aan zijn exploitatiedrang. En dit zonder echt aan de gevolgen hiervan te denken of maar enigszins de verantwoordelijkheid te willen op zich nemen. En dit omdat in het Oud-testamentische boek Genesis staat “Onderwerp de Aarde!”

Christendom deed de mens zich superieur voelen tegenover anderen én tegenover de natuur. Maar ook wetenschappen en experimenten die vaak leidden tot het doden van dieren of vernietigen van planten in de naam van ‘vooruitgang’! (Dat is iets wat uiteraard vandaag nog steeds gebeurt!)

Vooruitgang is vernietigen. Daar komt het op neer als ik dit boek juist mag interpreteren.

Blom schetst zijn visie aan de hand van voorbeelden uit de geschiedenis maar ook uit de kunst (bijvoorbeeld door schilderijen van Breugel en William Turner). Dit maakt het iets makkelijker te slikken wat hij te vertellen heeft.

Het derde en laatste hoofdstuk in dit boek is dan een blik die Blom werpt op een toekomst die er niet bepaald positief uitziet waarbij klimaat(verandering) een rol zal spelen.

Een vals gevoel van superioriteit kan alleen maar de ondergang betekenen van mens en natuur. En dat is dan de boodschap die Blom in dit boek wil brengen. (Of dat haal ik er alvast uit)

Toen ik het boek zal liggen in de winkel had ik helemaal niet verwacht dat dit een filosofische kijk zou zijn op hoe de mens omgaat met zijn omgeving. Dit maakt dat het niet het meest toegankelijke boek is en niet iedereen dit zal willen lezen. Maar laten we eerlijk zijn, een onderwerp als natuur en menselijke superioriteit en de gevolgen daarvan is in een gepolariseerde wereld als die van vandaag sowieso al niet heel in trek. Nochtans is dit boek wel een aanrader, eentje om je tijd voor te nemen wel, net omdat het een boodschap en vooral een waarschuwing wil bieden.

Ik ben alvast van plan om nog meer van Blom te lezen.